Đi học nhưng ngại đi vệ sinh ở trường là tâm lý chung của không ít học sinh, nhất là nữ sinh. Theo khảo sát của ASIF Foundation phối hợp cùng Hội Liên Hiệp Thanh Niên Việt Nam Tp.HCM tại 21 trường học ở 5 huyện ngoại thành Tp.HCM và Tp. Thủ Đức, rất nhiều em học sinh chỉ đi vệ sinh 1 lần/ngày hoặc khi nào “chịu không nổi”. Vì nhà vệ sinh nhưng…chưa được vệ sinh, ẩm thấp, thiếu sáng, có nơi còn bốc mùi khó chịu hoặc thiếu các tiện nghi cần thiết.
Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, một nhà vệ sinh đạt chuẩn không chỉ là một yếu tố cần thiết để đảm bảo sức khỏe và vệ sinh cho học sinh, mà còn thể hiện sự quan tâm của nhà trường đến môi trường học tập toàn diện. Song thực tế, một số trường học vẫn “bỏ quên” nhà vệ sinh trong việc thiết kế và duy trì nhà vệ sinh sạch đẹp. Vì vậy, Bộ GD&ĐT đã ban hành quyết định số 878/QĐ-BGDDT quy định rất cụ thể tiêu chuẩn cơ sở vật chất của nhà vệ sinh tại các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông. Trong đó, nhà vệ sinh trường học đạt chuẩn cần phải đáp ứng nhiều tiêu chí khác nhau về cơ sở hạ tầng, vệ sinh, an toàn và sự tiện nghi. ASIF Foundation tổng hợp và trình bày những yếu tố cơ bản mà một nhà vệ sinh trường học đạt chuẩn cần có trong bài viết dưới đây:
1. Cơ Sở Hạ Tầng khu nhà vệ sinh trong trường học:
Thiết kế và xây dựng: Nhà vệ sinh phải được thiết kế khoa học, đảm bảo thông gió và ánh sáng tự nhiên. Các khu vực cần được phân chia rõ ràng, bao gồm khu vực riêng dành cho nam và nữ, bên cạnh đó đảm bảo cho học sinh khuyết tật có thể tiếp cận sử dụng. Trường hợp khu vệ sinh riêng biệt cần đặt ở vị trí thuận tiện cho sử dụng, không làm ảnh hưởng đến môi trường học tập.
Khu nhà vệ sinh sạch sẽ với từng buồng riêng biệt
Mỗi khu vực vệ sinh cần có đủ số lượng buồng vệ sinh và thiết bị vệ sinh tương ứng với số lượng học sinh:
Số lượng thiết bị đối với nam: 01 tiểu nam, 01 xí và 01 chậu rửa cho 30 học sinh (trường hợp làm máng tiểu bảo đảm chiều dài máng 0,6m cho 30 học sinh), có tường/vách ngăn giữa chỗ đi tiểu và xí;
Số lượng thiết bị đối với nữ: 01 xí và 01 chậu rửa cho 20 học sinh.
Khi lựa chọn thiết bị vệ sinh cần căn cứ điều kiện thực tiễn của các cơ sở giáo dục để đưa ra phương án sử dụng thiết bị vệ sinh phù hợp.
Vật liệu xây dựng: Tùy thuộc điều kiện khí hậu, đặc điểm địa hình tại khu vực xây dựng mà lựa chọn các vật liệu phù hợp, ưu tiên sử dụng các vật liệu địa phương. Vật liệu được lựa chọn phải có tính bền vững, dễ lau chùi và chống trơn trượt như gạch men, sứ, hoặc inox. Điều này giúp việc duy trì vệ sinh dễ dàng hơn và giảm nguy cơ tai nạn do trượt ngã.
2. Hệ Thống Cấp Thoát Nước trong nhà vệ sinh trường học
Hệ thống cấp thoát nước phải được thiết kế hiệu quả, đáp ứng tiêu chuẩn thiết kế hiện hành, đảm bảo không bị tắc nghẽn và thoát nước nhanh chóng. Mỗi buồng vệ sinh cần có bồn cầu sạch sẽ, hoạt động tốt và có nắp đậy. Hệ thống vòi nước, bồn rửa tay cần được bố trí hợp lý, thuận tiện cho việc vệ sinh, bảo dưỡng.
3. An Toàn và Tiện Nghi
An toàn: Nhà vệ sinh cần ưu tiên ánh sáng tự nhiên, hệ số chiếu sáng tự nhiên là 1%. Trường hợp không đảm bảo được nguồn sáng tự nhiên, cần thiết kế thêm hệ thống đèn điện để đảm bảo ánh sáng. Các ổ điện nếu có cần được đặt ở vị trí an toàn, tránh xa tầm tay của học sinh. Cửa ra vào và buồng vệ sinh cần có khóa chắc chắn để đảm bảo riêng tư và an toàn.
Khu vực rửa tay với vòi nước, xà phòng, gương soi
Tiện nghi: Nhà vệ sinh đạt chuẩn cần có đầy đủ các tiện nghi như giấy vệ sinh, xà phòng rửa tay, khăn giấy hoặc máy sấy tay. Ngoài ra, cần có gương soi, móc treo đồ và thùng rác có nắp đậy.
4. Vệ Sinh và Bảo Dưỡng
Để duy trì chất lượng nhà vệ sinh, cần có sự chung tay của nhà trường trong việc vệ sinh và bảo dưỡng. Cần vệ sinh định kỳ ít nhất là hai lần mỗi ngày để đảm bảo nhà vệ sinh sạch đẹp. Việc này bao gồm lau chùi bồn cầu, bồn rửa tay, sàn nhà và thay mới giấy vệ sinh. Các thùng rác cần được đổ thường xuyên để tránh mùi hôi và côn trùng. Bên cạnh đó, nên bố trí nhân viên chuyên trách giám sát và ghi chép lại tình trạng vệ sinh hàng ngày. Bất kỳ sự cố nào liên quan đến thiết bị vệ sinh cũng cần được báo cáo và xử lý
Giữ gìn nhà vệ sinh trường học sạch đẹp là nhiệm vụ của cả nhà trường và học sinh
-------
Nhà vệ sinh trường học không chỉ là “công trình phụ” trong việc đảm bảo môi trường học tập lành mạnh và an toàn cho học sinh. Để đạt được điều này, cần sự đầu tư không chỉ về cơ sở hạ tầng mà còn về nhận thức và thói quen của cả học sinh và nhà trường. Vì những lý do trên, trong năm 2024, ASIF Foundation phối hợp cùng Hội Liên Hiệp Thanh niên Việt Nam triển khai dự án Nhà vệ sinh trường học: nâng cấp và xây mới một số nhà vệ sinh tại 5 huyện ngoại thành Tp.HCM và Tp. Thủ Đức. Song song đó, dự án còn tổ chức chuỗi tập huấn nhằm nâng cao kỹ năng thực hành vệ sinh đúng cách và phòng chống tai nạn thương tích cho học sinh, nhằm đem lại môi trường học tập lành mạnh và an toàn cho các em, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và sức khỏe cộng đồng.
Comments